Yapay zeka öfke ve stresi azaltabilir mi?

Singapur’dan psikoloji araştırmacısı Meilan Hu, son çalışmasında yapay zeka sohbet botlarının insanların duygularını ifade etmesine yardımcı olup olamayacağını mercek altına aldı. PsyPost’a verdiği röportajda Hu, “Yapay zeka sohbet botları artık insana benzer yanıtlar verecek kadar gelişti. Bu da beni, insanların duygularını işlemelerine yardımcı olacak bir alternatif olarak kullanılıp kullanılamayacağı konusunda düşündürdü,” dedi.

Applied Psychology: Health and Well-Being dergisinde yayımlanan çalışmada, Hu, sohbet botlarının bir terapist gibi değil, insanların endişe ve hayal kırıklıklarını dile getirebilecekleri bir ses tahtası olarak kullanılma potansiyelini araştırdı. Hu, “Frustrasyonlarınızı dinleyen ve duygularınızı onaylayan biriyle konuşmanın rahatlatıcı olduğunu her zaman bulmuşumdur,” ifadesiyle insanların duygusal destek arayışında yalnızlığın giderek yaygınlaştığına dikkat çekti. Birçok kişinin güvenilir ve yargılayıcı olmayan birine ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

150 Kişilik Grup Teste Tabi Tutuldu

Çalışmada, 150 Singapurlu üniversite öğrencisi iki gruba ayrıldı. İlk grup, “empatik” yanıtlar vermek üzere tasarlanmış bir sohbet botuyla yazılı olarak duygularını paylaşırken, diğer grup ise bir günlük tutarak sorunlarını ifade etti. Bir hafta sonra gruplar yer değiştirerek her iki yöntemi de test etme fırsatı buldu.

Olumsuz Duyguların Azaldığı Gözlemlendi

Her oturumun ardından katılımcılardan yalnızlık, stres ve algılanan sosyal destek duygularını ölçen anketler doldurmaları istendi. Araştırmanın sonuçlarına göre, sohbet botlarıyla etkileşimde bulunan öğrencilerin korku ve öfke gibi yüksek uyarılma düzeyine sahip olumsuz duygularında belirgin bir azalma gözlemlendi. Bu etkinin, sohbet botlarının sağladığı kişiselleştirilmiş ve anlık yanıtlarla ilişkili olduğu vurgulandı. Ancak, sohbet botlarıyla konuşma ve günlük tutma arasında düşük uyarılma düzeyindeki olumsuz duygular (örneğin üzüntü) üzerinde anlamlı bir fark bulunmadı. Ayrıca, sohbet botlarının yalnızlık hissini azaltma veya sosyal destek algısını artırma konusundaki etkisi de sınırlı kaldı.

Hu, “İnsanlarla kurulan bağlantının derinliğini tam anlamıyla yerine koyamasalar da, bulgularımız, yapay zeka sohbet botlarının öfke veya korku gibi duyguları hafifletmek için etkili bir araç olabileceğini gösteriyor,” dedi. Bu araçların, özellikle birine (ya da bir şeye) ihtiyaç duyulduğu anlarda geçici bir rahatlama sağlayabileceğini belirtti.

Sonuç olarak, sohbet botlarının olumsuz duyguları tamamen “iyileştireceğine” dair bir kanıt bulunmamakla birlikte, insan olmayan bir şeye duygularınızı ifade etmenin faydalı olabileceği düşünülebilir.