Verilen kilolar neden hızlı geri alınır?

Kilo vermek birçok kişi için zorlu bir yolculuk ve asla unutulmayacak bir serüven olabilir. İlerleme yavaşladığında veya durakladığında hayal kırıklığı eşlik eder. Peki bu neden olur? Araştırmalar, yağ hücrelerinin ve onların benzersiz “hafızasının” cevabı barındırabileceğini öne sürüyor. İşte yağ hücrelerinin ne olduğu ve kilo kaybına olan etkileri.

KİLO ALDIĞINIZDA NE OLUR?

Yağ hücreleri, adipositler olarak da bilinir, yağ formunda enerji depolamak için çok gereklidir. Kilo aldığımızda, bu hücreler ya daha fazla yağ depolamak için genişler ya da sayıları çoğalır. Vücuttaki diğer bazı hücrelerin aksine, yağ hücreleri kilo verdiğimizde basitçe ortadan kaybolmaz. Bunun yerine, boyut olarak küçülürler ve eğer kilo alırsak tekrar yağ depolamaya hazırdırlar.

Yağ hücrelerinin bu kalıcılığı, önemli kilo kaybından sonra bile vücudumuzun hızla yağ depolama kapasitesini koruduğu anlamına gelir. Bu, kilo kaybını sürdürmenin başlangıçta kilo vermekten daha zor olmasının nedenlerinden biridir.

OBEZİTENİN “HAFIZASI”

“Nature” dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir çalışma, yağ hücrelerinin obezitenin bir ‘hafızasını’ taşıdığını göstermiştir. Bu hafıza, DNA dizisini değiştirmeden genlerin davranış biçimini değiştiren bir dizi kimyasal belirteç olan epigenomdaki değişikliklerle bağlantılıdır.

Bu belirteçler yağ hücrelerini şu şekilde etkileyebilir:

Vücuttaki iltihabı artırmak.

Fibrotik (yara benzeri) doku geliştirmek, normal işlevini azaltmak.

Bu değişmiş gen aktivitesi, bariatrik cerrahi gibi ani kilo kaybından sonra bile mutlaka obezite öncesi bir duruma geri dönmez. Yağ hücreleri esasen obez bir durumda olduklarını hatırlarlar, bu da onları şeker ve yağı emmede daha verimli hale getirebilir ve vücut yüksek yağlı bir diyetle karşılaştığında boyutlarını geri kazanmalarını hızlandırabilir.

KİLO NEDEN BU KADAR HIZLI GERİ ALINIR?

Yağ hücrelerindeki epigenetik değişiklikler, önemli kilo kaybından sonra kilo alımının neden genellikle daha hızlı gerçekleştiğini açıklamaya yardımcı olur.

Obeziteyi “hatırlayan” yağ hücreleri:

Aşırı besinlere daha duyarlıdır.

Normal işlevlerinde daha az verimlidir, bu da vücudun metabolizmasını bozabilir.

Kilo kaybından sonra yağ hücreleri küçüldüğünde hormonal değişiklikler meydana gelir. Örneğin, açlığı düzenleyen bir hormon olan leptin seviyeleri düşer ve daha aç hissetmemize neden olur. Bu hormonal dengesizlik, yağ hücrelerinin kalıcı hafızasıyla birleşince kilo alımını destekleyen biyolojik bir ortam yaratır.

YAĞ HÜCRELERİNİ SIFIRLAMAK MÜMKÜN MÜ?

Bilim insanları, yağ hücrelerinin “hafızasının” zamanla azalıp azalmayacağını hala araştırıyorlar. Güncel araştırmalar, bu değişikliklerin uzun süreli olduğunu, ancak epigenomun daha zayıf bir duruma uyum sağlayabileceği bir pencere olabileceğini öne sürüyor.

Kilo kaybı başarılabilir bir şey olsa da, uzun vadeli çaba ve istikrarlı yaşam tarzı değişiklikleri gerektirir.

Bu makale sadece genel bilgi verme amacıyla yazılmıştır ve doktor tavsiyesi olarak ele alınmaması gerekir.