Tekrar ısıttığınızda 10 saat içinde öldürebilir

Tükettiğiniz besinlerin yanı sıra, bu besinlerin saklama koşulları da sağlığınız açısından son derece kritik bir öneme sahiptir. Bir gün öncesinden kalmış bir yemeği ısıtmak pratik bir çözüm gibi görünse de, bazı besinler için bu yöntem ciddi sağlık riskleri oluşturabilir. Uzman diyetisyen Harini Bala, tekrar ısıtıldığında sağlığınıza zarar verebilecek besinleri açıklıyor.

Yemeklerin tekrar ısıtılmaması gerektiğinin iki temel nedeni bulunmaktadır. Öncelikle, ısıtma işlemi sırasında besinlerin kimyasal bileşenleri değişebilir ve bu durum böbrek hasarı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek toksik maddelerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

ISPARTAK İÇİN DİKKAT!

Diyetisyen Bala, ıspanağın çiğ olarak tüketildiğinde zararsız olduğunu belirten oksalik asit içerdiğini ifade ediyor. Ancak, ıspanak tekrar ısıtıldığında bu madde ‘kristalleşerek’ toksik bir hale gelir. Yüksek dozlarda, bu madde böbrek taşı oluşum riskini artırabilir. Bala ayrıca, ıspanağın nitrat da içerdiğini ve tekrar ısıtıldığında nitritlere dönüşerek zehirli hale geldiğini ekliyor. Nitritler, bağırsaktaki kimyasallarla birleşerek bağırsak tümörü oluşma riskini artıran bileşikler oluşturabilir.

Diğer araştırmalar, ıspanak yapraklarının gıda kaynaklı hastalıklara yol açan listeria adlı bir bakteri tarafından etkilenebileceğini göstermektedir. Uzmanlar, ıspanağın uygun şekilde ısıtılmaması durumunda bakterilerin hala üzerinde yaşayabileceğini belirtiyor. Bu durum, ateş, grip benzeri semptomlar, baş ağrısı, ense sertliği, kafa karışıklığı ve hatta nöbetlere neden olabilir. Bala, tekrar ısıtılmaması gereken bir diğer besinin ise çay olduğunu vurguluyor.

Bala, “Çayı tekrar ısıtmak sadece içeceği daha acı hale getirmekle kalmaz. Ayrıca, bu işlem içecekteki tanen miktarını artırarak ekşimsi bir tat oluşturur. Ayrıca, içecekteki uyku halinde olan bakteriler aktif hale gelebilir,” diyor.

PİRİNÇTEKİ RİSKLER

Son olarak, Bala’ya göre tekrar ısıtılması en riskli gıda pirinçtir. Pişmiş pirinç soğuduktan sonra, toprakta ve sebzelerde bulunan spor oluşturan bir bakteri olan Bacillus cereus içerebilir. Ancak bu sporlar ısıya dayanıklıdır; dolayısıyla pirinci ısıttığınızda bile risk ortadan kalkmaz. Bacillus cereus bakterisinin yol açtığı hastalık belirtileri arasında kusma, ishal ve karın krampları yer alır. Bala, virüs kapma riskini azaltmak için uyulması gereken bazı kuralları da aktarıyor. “Pişirdikten sonra iki saat içinde hava almayan bir kapta buzdolabında saklarsanız tekrar ısıtabilirsiniz,” diyor. “Ancak eğer pirincinizi sabah pişirip dışarıda bırakıyorsanız ve ertesi gün yemek üzere gece buzdolabında saklıyorsanız, Bacillus cereus oluşma olasılığı oldukça yüksektir.”

ÖLÜME NEDEN OLAN “KIZARMIŞ PİLAV SENDROMU”

Geçtiğimiz yıl, 20 yaşında bir gencin, makarnayı da etkileyen ‘kızarmış pilav sendromu’ nedeniyle hayatını kaybettiğine dair bir haber sosyal medyada yankı buldu. Kimliği belirlenemeyen Belçikalı genç, beş gün boyunca mutfağında unuttuğu ısıtılmış spagettiyi tükettikten sonra hayatını kaybetti. Makarnayı yedikten kısa bir süre sonra mide bulantısı, karın ağrısı, baş ağrısı, ishal ve kusma gibi belirtiler yaşadığı bildirildi ve sadece 10 saat içinde hayatını kaybetti. Otopside, gencin orta düzeyde sentrilobüler karaciğer nekrozu geçirdiği ve bunun organ yetmezliğine yol açtığı tespit edildi. Klinik Mikrobiyoloji Dergisi’nde vakayı detaylandıran doktorlar, hastalığın büyük ihtimalle Bacillus cereus kaynaklı olduğunu ifade ettiler.

TEKRAR ISITILMAMASI GEREKEN DİĞER BESİNLER

• Tavuk ve Yumurta: Protein açısından zengin olan bu besinler, tekrar ısıtıldığında protein yapılarını değiştirebilir ve sindirim sorunlarına yol açabilir. Özellikle oda sıcaklığında uzun süre bekletilen tavuk ürünleri, bakteri üremesi nedeniyle ciddi gıda zehirlenmelerine neden olabilir.
• Patates: Patates, tekrar ısıtıldığında hem tadını kaybeder hem de içeriğindeki besin değerleri düşer. Ayrıca, uygun şekilde saklanmadığında zararlı bakterilerin üremesine elverişli bir ortam oluşturabilir.
• Mantar: Mantarlar, yüksek protein içeriği nedeniyle tekrar ısıtıldığında protein yapılarını bozarak mide rahatsızlıklarına yol açabilir. En iyi sonuç için pişirdikten hemen sonra tüketilmesi veya soğuk şekilde değerlendirilmesi önerilir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Yemekleri oda sıcaklığında iki saatten fazla bekletmeyin.
• Artan yemekleri buzdolabında saklayın ve mümkünse bir defadan fazla ısıtmayın.
• Yemekleri ısıtırken iç sıcaklığının 70°C’ye ulaşmasını sağlayın.

Gıda güvenliği konusunda bilinçli olmak, hem sağlığınızı korumanıza hem de israfı önlemenize yardımcı olur. Unutmayın, doğru saklama ve tüketim alışkanlıkları sayesinde riskleri en aza indirebilirsiniz.