Mpox: Yeni Covid-19 Değil
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), maymun çiçeği virüsü mpox hakkında ikinci kez küresel acil durum ilan ettiğinde, birçok kişi “Bu yeni Covid-19 mu?” diye sordu.
Cevap: Hayır
Bilim insanları ve uzmanlar bu sorunun makul olduğunu, ancak cevabın “Hayır” olduğunu söylüyor. WHO Avrupa Direktörü Dr. Hans Kluge, “Mpox, yeni Covid değil. Genel nüfusa yönelik risk düşük” diyor.
Farklılıklar
Mpox ve Covid-19’un arkasında virüsler var, ancak farklı şekilde yayılıyorlar ve farklı semptomlara neden oluyorlar. Aga Khan Üniversitesi Hastanesi’nden Prof. Rodney Adam, “İki virüs arasındaki farklar benzerliklerden daha fazla” diyor.
İşte beş fark:
1. Köken
Mpox, 1958’de maymunlarda keşfedildi. İlk insan vakası 1970’te Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde görüldü. Covid-19 ise 2019’da Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıktı.
2. Yayılma
Mpox yakın temas yoluyla bulaşırken, Covid-19 solunum yoluyla bulaşır ve daha bulaşıcıdır.
3. Vaka Sayıları
Mpox, 100.000 vaka eşiğini iki yıl sonra aşarken, Covid-19 dünya çapında 760 milyonu aşkın vaka gördü.
4. Aşılar
Çiçek hastalığına karşı aşılar mpox’a karşı da koruma sağlar. Covid-19’a karşı aşılar ise salgının başlangıcında geliştirildi.
5. Mutasyon
Mpox bir DNA virüsü olduğu için Covid-19’a neden olan RNA virüsü SARS-CoV2’den daha yavaş mutasyona uğrar.
Kapanma Olmayacak
Mpox virüsünün yayılmasından endişe duyanlar, Covid-19’da olduğu gibi kapanmalara neden olup olmayacağını merak ediyor. Ancak yetkililer, sınırların kapatılmasını tavsiye etmiyor. WHO’dan Dr. Mike Ryan, “Mpox, tıpkı Covid’de olduğu gibi, doğru zamanda doğru şeyleri yaparak kontrol altına alabileceğimiz bir virüs” diyor.
Hafif Bir Hastalık
Mpox genellikle hafif geçiyor ve birçok insan 2-4 hafta içinde iyileşiyor. Aşılama, el yıkama ve yakın temastan kaçınma gibi önlemlerle korunabilir. Prof. Adam, “Aşıların oldukça etkili olduğunu biliyoruz. Yani elimizde Covid dönemine kıyasla daha iyi araçlar ve daha az bulaşıcı bir virüs var… Dolayısıyla Covid gibi bir pandeminin olma ihtimali düşük” diyor.
