Kara delikte gama ışını patlaması görüldü
Gökbilimciler, şimdiye kadar fotoğraflanan ilk kara deliğin muazzam bir gama ışını patlaması yaydığını tespit etti. Bu patlama, parçacıkların ışık hızına yakın hızlarda enerji kazandığı süreçlere dair ipuçları sunuyor. Araştırmalar, kara deliklerin çevresindeki manyetik alan düzensizliklerinin bu olağanüstü enerji dönüşümünü nasıl tetiklediğini anlamayı hedefliyor.
2019 yılında Olay Ufku Teleskobu (Event Horizon Telescope) tarafından ölümsüzleştirilen, şimdiye kadar fotoğraflanmış ilk kara delik olan M87, araştırmacıları şaşırtmaya devam ediyor.
Yakın zamanda, M87’nin devasa bir gama ışını patlaması yaydığı tespit edildi.
Bu tür olayların incelenmesi, bilim insanlarının parçacıkların kara deliklerin yakınında nasıl davrandığını anlamalarına yardımcı olabilir.
Bir kara deliğe doğru düşen madde, sıcak ve dönen bir parçacık halkası oluşturur.
Bu, bilim insanlarının kara deliği görüntülemelerinde yakaladıkları parlak hale gibi görünen kısımdır.
İçeri doğru düşen madde, kara deliğin yerçekimi nedeniyle hızlanarak çok yüksek enerjili hale gelir.
Ara sıra, bu madde kara deliğin etrafındaki manyetik alanda bir düzensizliğe çarpar ve kozmosa parlak bir gama ışını patlaması şeklinde fırlatılır.
55 MİLYON IŞIK YILI UZAKTA
Araştırmacılar, bu süreçte bir noktada parçacıkların büyük miktarda enerji kazandığını biliyorlar, ancak bunun tam olarak ne zaman gerçekleştiğini henüz çözebilmiş değiller.
M87 tarafından yayılan gama ışını patlaması, 55 milyon ışık yılı uzaklıkta, M87 galaksisinin merkezinde yer alıyor.
Bu patlamada her biri birkaç teraelektronvolt enerji taşıyan fotonlar, yani ışık paketçikleri vardı.
Bir uçan sivrisineğin sahip olduğu enerjiye eşdeğer. Böylesine küçük parçacıklar için bu, inanılmaz bir enerji miktarıdır.
Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles’tan (UCLA) astronom ve çalışmanın ortak yazarı Weidong Jin, bir açıklamasında, “Bu parçacıklar ışık hızına yakın bir hızda seyahat ediyorlar ve bu kadar enerjiyi nerede ve nasıl kazandıklarını anlamak istiyoruz.” dedi.
Daha fazlasını öğrenmek için Jin ve meslektaşları, Arizona’daki Çok Enerjik Radyasyon Görüntüleme Teleskop Dizisi Sistemi’ni (VERITAS) kullanarak M87’den veri topladı.
Daha sonra bu verileri, spektral enerji dağılımı adlı bir teknik kullanarak analiz ettiler.
Bu, kara deliğin yaklaşık 24 milyar kilometre uzunluğundaki patlamasına sıkıştırılmış muazzam enerji miktarını belirlemeye yardımcı oldu.
Jin, “Bu, ışığı bir gökkuşağına ayırıp her bir rengin ne kadar enerji içerdiğini ölçmek gibi bir şey.” dedi.
Gelecekteki gama ışını patlamaları araştırmaları, kara deliklerin çevrelerindeki parçacıklara bu kadar büyük bir enerjiyi ne zaman ve nasıl aktardığını ortaya çıkarmaya yardımcı olabilir.