İnsan beyninin işlem hızı, evrimsel avantajları ve bilişsel yetenekleri üzerine kapsamlı bir inceleme. Bu içerikte, beynin nasıl evrildiği ve yüksek işlem gücünün insan yaşamındaki etkileri keşfediliyor.
İnsan beyninin işlem hızı, bilgisayarlarla karşılaştırıldığında çoğu zaman yavaş olarak algılansa da, son zamanlarda yapılan bir araştırma, bu durumu evrimsel bir avantaj olarak değerlendirmiştir. Beynimizin işleyiş şekli, düşündüğümüzden çok daha karmaşık ve ilginçtir.
Bu araştırmaya göre, insan beynindeki düşünceler, tek bir sıra halinde işlenmektedir. Bu durum, bilgi akışında belirli bir yavaşlık ve tıkanıklık yaratmaktadır. Beynimizin düşük işlem kapasitesi, çevresel sinir sisteminin yüksek hızda paralel veri toplama yeteneğiyle karşılaştırıldığında oldukça belirgin bir yavaşlık göstermektedir. California Teknoloji Enstitüsü’nden nörobiyologlar Jieyu Zheng ve Markus Meister, bu uyumsuzluğu, duyusal girdiler ve bilişsel işlem hızı arasındaki bir gizem olarak tanımlamaktadır.
Her an, duyularımız trilyonlarca bitlik veri toplamakta; ancak beynimiz bu verilerin yalnızca 10 bitlik kısmını kullanarak çevremizi algılamakta ve kararlar almaktadır. Meister, “Bu durum bir paradoks yaratıyor: Beyin, tüm bu bilgiyi nasıl filtreliyor?” diyerek, beynin bu kadar büyük bir veriyi nasıl işlediği sorusuna dikkat çekmektedir.
Zheng ve Meister, yakın zamanda yayımladıkları çalışmalarında, beyin ve bilinçli işlem kapasitesinin beklenenden çok daha sınırlı olduğunu vurgulamaktadır. Fotoğrafik hafıza veya bilinçdışı işlem kapasitesine rağmen, beynimizin genellikle saniyede onlarca bitin üzerine çıkmadığı belirtilmektedir. Örneğin:
Zheng ve Meister, beynin bu kadar yavaş çalışmasının sebebi olarak “gerek duyulmaması” ihtimalini öne sürmektedir. Araştırmacılara göre, atalarımız dünyadaki değişimlerin yeterince yavaş olduğu bir ekolojik niş seçmişlerdir. Çevremizdeki değişimlerin hızı genellikle saniyede birkaç bitlik karar alma gereksinimi yaratmıştır. Bu nedenle, insan beyni bu hızda işlem yapmaya adapte olmuştur.
İnsan beyninin işlem hızındaki bu darboğazı aşmak için, teknolojik ilerlemelerle bilişsel işlemlerimizin bilgisayarların paralel işlem gücüyle birleştirilmesi mümkün olabilir. Bu süreç, yapay zekânın gelişimi ve insan beyniyle uyumlu hale getirilmesi açısından önemli bir içgörü sunabilir. Ayrıca, bu araştırma, dünyayı daha basit sorularla ve yavaş bir tempoyla algılamanın değerini kavramamıza da yardımcı olabilir.
Araştırma, Neuron dergisinde yayımlanmıştır.
