Göz bebeği büyüdükçe, eski anılar canlanıyor

Uyku sırasında göz bebeğinin boyutundaki değişiklikler, beynin anıları nasıl işlediğine dair önemli ipuçları sunabilir. Küçülmüş bir göz bebeği, beynin yeni anıları yeniden işlediğini gösterirken, büyümüş bir göz bebeği ise eski anıların canlandığını işaret eder. Nature dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, göz bebeği boyutunun, güçlü ve kalıcı anıların oluşum sürecini anlamada kritik bir rolü vardır. Bu araştırma, ABD’deki Cornell Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından gerçekleştirilmiştir.

Göz Bebeği Boyutunun Anlamı

Bilim insanları, uyku sırasında göz bebeğinin küçüldüğü bir alt evrede yeni anıların tekrarlandığını ve pekiştirildiğini keşfetmişlerdir. Göz bebeği büyüdüğünde ise beynin eski anıları yeniden işlediği gözlemlenmiştir.

Çalışmanın Detayları

Bu araştırmada, fareler çeşitli görevler aracılığıyla labirentte su veya kurabiye ödülleri toplamak üzere eğitilmiştir. Farelerin beyinlerine elektrotlar yerleştirilmiş ve göz hareketlerini izlemek için gözlerinin önüne küçük kameralar konulmuştur. Fareler yeni bir görev öğrendiğinde ve uykuya daldığında, elektrotlar beyin aktivitelerini kaydederken kameralar göz bebeği değişimlerini takip etmiştir. Araştırmacılar, anıların pekiştirilmesinin hızlı göz hareketlerinin olmadığı Non-REM uykusu sırasında gerçekleştiğini tespit etmişlerdir. Non-REM uykusu, rüya gördüğümüz evre olarak bilinir.

Araştırmacılar, farelerin uykularını farklı zaman dilimlerinde bölerek, daha sonra öğrendikleri görevleri ne ölçüde hatırladıklarını test etmişlerdir. Fare bir Non-REM uyku alt evresine girdiğinde, göz bebeğinin küçüldüğü ve beynin yeni öğrenilen görevleri ya da anıları yeniden işlediği gözlemlenmiştir.

Anıların Uyku Sırasındaki Dağılımı

Bu çalışma, beynin uykuda gerçekleşen hızlı ve kısa süreli hafıza taramaları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, beynin yeni bilgileri eski bilgilerle karıştırmamak için nasıl ayırdığını anlamaya da yardımcı olmaktadır. Sonuçlar, farelerdeki uyku yapısının, daha önce düşünüldüğünden daha çeşitli olduğunu ve insanlardaki aşamalara benzerlik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bulgular, beynin çok kısa zaman ölçeğinde çalışan ve yeni öğrenilenlerle eski bilgileri ayıran yerleşik bir mekanizmayı işaret etmektedir.

Araştırmacılar, bu çalışmanın insanlarda hafızayı güçlendirme tekniklerini geliştirme ve yapay zeka eğitimine katkıda bulunma potansiyeline sahip olduğunu ummaktadırlar.