Bilim insanları, peynirin dengeli bir beslenmenin sağlıklı bir parçası olabileceğini ancak bazı peynir türlerinin, özellikle fermente edilmemiş olanların, tip 2 diyabet riskini artırabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Yeni yapılan bir araştırma, bazı süt ürünlerinin bu kronik rahatsızlığa nasıl yol açabileceğini ve bazılarının ise şaşırtıcı derecede koruyucu etkiler gösterebileceğini ortaya koydu.
Tip 2 diyabet, vücudun yeterli insülin üretememesi nedeniyle yüksek kan şekeri seviyelerine yol açan bir rahatsızlıktır. Uzun süreli yüksek kan şekeri, damarlar, sinirler, böbrekler, gözler gibi organlara zarar verebilir ve kalp hastalığı ile felç riskini artırabilir. Dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunu olan bu hastalık, özellikle obezite oranlarının artışıyla birlikte yaygınlaşıyor.
İngiltere’de yapılan tahminlere göre, 2025 yılına kadar beş milyondan fazla kişiye diyabet teşhisi konulacağı, 2030 yılına kadar ise her 10 yetişkinden birinin diyabet hastası olabileceği öngörülüyor.
İsveçli yetişkinlerin de katıldığı yeni bir araştırma, fermente edilmemiş süt ve peynirlerin aşırı tüketiminin tip 2 diyabet riskini artırabileceğini gösterdi. İsveç, kişi başına düşen süt tüketiminde 2013 yılında dünya sıralamasında dördüncü sırada yer alıyordu ve yıllık ortalama 341,2 kg süt tüketimi ile dikkat çekiyor.
İsveç’te yapılan araştırmada, 1991-1996 yılları arasında Malmö Diyet ve Kanser Çalışması’na katılan 26.461 birey üzerinde yapılan 24 yıllık bir takip çalışması incelendi. Çalışmada, fermente edilmemiş süt, fermente süt (yoğurt ve ekşi süt), peynir, krem ve tereyağı gibi süt ürünlerinin tüketimi araştırıldı.
Sonuçlar, fermente edilmemiş süt ve peynir tüketiminin yüksek olmasının diyabet geliştirme riskini önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koydu. Örneğin, fermente edilmemiş süt ve peynirin günlük 100 gramlık artışı, tip 2 diyabet riskini sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 3 oranında artırırken, fermente süt ve tereyağının ise diyabet riskini azalttığı gözlendi.
ARALARINDAKİ FARK
Araştırmacılar, fermente edilmiş ve fermente edilmemiş peynirler arasındaki farklara da dikkat çekti. Fermente edilmiş peynirler arasında çedar, Gouda ve Parmesan yer alırken; fermente edilmemiş peynirler arasında mozzarella, süzme peynir, krem peynir, ricotta ve mascarpone gibi çeşitler bulunuyor.
İlginç bir şekilde, peynirin diyabet riskine etkisi erkeklerde daha belirginken, kadınlar üzerinde böyle bir etki gözlemlenmedi. Bu da diyetin, cinsiyet ve yaşam tarzı gibi faktörlerden bağımsız olarak tip 2 diyabet için önemli bir risk faktörü olduğunu gösteriyor.
DİYET VE SÜT ÜRÜNLERİNİN ROLÜ
Süt ürünleri, büyüme ve bağışıklık fonksiyonu için vazgeçilmezdir ve diyabet riskini tamamen ortadan kaldırmamak adına bu ürünlerin beslenmeden tamamen çıkarılması önerilmez. Ancak bilim insanları, süt ve peynir gibi ürünlerin aşırı tüketiminin dengeli bir şekilde yapılması gerektiğini vurguluyor.
