Konsantrasyon zorlukları, unutkanlık ve zihinsel yorgunlukla karakterize edilen beyin sisi, kendi başına bir durum değil, altta yatan sorunların bir belirtisidir. Uyku eksikliği, kötü beslenme, stres, hormonal değişiklikler ve COVID-19 gibi durumlar bunu tetikleyebilir.
Basit bir ifadeyle, beyin sisi düşünme, hatırlama ve konsantre olma şeklinizi etkileyen durumdur. Hiç bir odaya girip oraya neden gittiğinizi tamamen unuttunuz mu? Ya da belki de kendinizi bilgisayar ekranınıza bakarken buldunuz ve az önce ne üzerinde çalıştığınızı hatırlayamıyorsunuz. Bu size tanıdık geliyorsa, yaygın olarak “beyin sisi” olarak bilinen şeyi deneyimlemiş olabilirsiniz.
Beyin sisi, insanların bir dizi bilişsel semptomu tanımlamak için kullandıkları bir terime daha çok benzer. Bunu beyninizin yavaş çekimde çalışması veya yoğun bir zihinsel sisin içinde yürürken net düşünmeye çalışmanız olarak düşünün. Sinir bozucu, kafa karıştırıcıdır ve kontrol edilmezse günlük hayatınızı alt üst edebilir.
Beyin sisi belirtileri arasında konsantre olmada zorluk çekmeniz vardır; normalde kolayca halledebildiğiniz görevlere bile odaklanmakta zorluk çekebilirsiniz. Unutkanlık, randevuları, isimleri veya anahtarlarınızı nereye koyduğunuzu (tekrar) unutabileceğiniz durumun bir diğer önemli özelliğidir. Bazen tam bir gece uykusundan sonra bile beyniniz hala düşük pille çalışıyormuş gibi hissedebilir. Hiçbir şey gerçekten yanlış olmasa bile, zihinsel olarak sıkışmış veya ilhamsız hissedebilirsiniz.
BAZEN TEK BİR NEDENE BAĞLI DEĞİLDİR
Beyin sisi belirli bir durum nedeniyle oluşmaz. Bazen, tek bir şey değil, size karşı çalışan bir dizi faktörün birleşimidir. Uyku eksikliği muhtemelen en büyük ve en belirgin nedendir. Beyninizin sıfırlanması ve düzgün çalışması için dinlenmeye ihtiyacı vardır. Kötü beslenme de bir diğer nedendir. Çok fazla şeker, işlenmiş gıdalar veya öğün atlamak beyninizin kimyasını bozabilir. B vitaminleri, omega-3’ler ve demir gibi temel besin maddelerinin eksikliği de bilişinizi etkileyebilir. Zihinsel aşırı yüklenme beyninizin biraz kısa devre yapmasına neden olabilir. Kronik stres, hafızayı ve odaklanmayı etkileyen kortizol salgılar. Özellikle kadınlar hamilelik, menopoz veya adet döngüleri sırasında beyin sisi fark edebilirler. Hormonlar beyin fonksiyonunda önemli bir rol oynar. Fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu, otoimmün hastalıklar ve tiroid bozuklukları gibi durumlar genellikle semptom olarak beyin sisi ile birlikte gelir.
Birçok kişi, Aralık 2019’da başlayan COVID’den kurtulduktan sonra bilişsel zorluklardan şikayet etti. O zamanlar yeni olan koronavirüs suşundan kurtulan kişiler kendilerini normal hissetmiyorlardı ve normal hayatlarını sürdürmekte zorluk çekiyorlardı. Hafıza kayıpları, konsantre olma zorluğu, kafa karışıklığı ve zihinsel yorgunluk ile karakterize olan bu durum, özellikle uzun süreli COVID hastaları arasında yaygındı. Araştırmacılar, enfeksiyon sırasında iltihaplanma, beyne giden oksijen akışının bozulması ve bağışıklık sisteminin aşırı aktivasyonunun bu bilişsel sorunlara katkıda bulunabileceğine inanıyor. Birçok kişi için beyin sisi, negatif testten aylar sonra bile günlük yaşamı, iş performansını ve duygusal refahı önemli ölçüde etkiler.
EN ERKEN BELİRTİLERİ NELER?
Erken belirtileri bilmek, kontrolden çıkmadan önce beyin sisi ile başa çıkmanıza veya hatta onu tersine çevirmenize yardımcı olabilir.
İşte dikkat etmeniz gerekenler:
Zihinsel olarak “tuhaf” hissetmeye başlarsınız: Belki iş toplantıları sırasında o kadar keskin değilsinizdir veya paragrafları anlamak için birkaç kez tekrar okuyorsunuzdur.
Hafızanız size oyun oynamaya başlar: Küçük unutkan anlar daha sık yaşanmaya başlar.
İyi uyuduktan sonra bile yorgun hissedersiniz: Bu sadece fiziksel yorgunluk değil, aynı zamanda donuk, kalıcı bir zihinsel yorgunluktur.
Eskiden kolayca yaptığınız işler artık bunaltıcı gelir: Çek defterinizi dengelemek veya basit bir market alışverişi planlamak gibi.
İnsanlar değişiklikleri fark etmeye başlar: Belki bir iş arkadaşınız iyi olup olmadığınızı sorar veya dikkatinizin dağılmış veya dalgın göründüğünüzü söyler. Beyin sisi yaşam kalitenizi etkiliyorsa veya haftalarca iyileşme göstermeden devam ediyorsa, daha derinlere inmenin zamanı geldi. Özellikle açıklanamayan kilo değişiklikleri, kronik ağrı veya ruh hali değişimleri gibi diğer semptomlar eşlik ediyorsa. Bir sağlık uzmanı daha büyük bir şey olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir.
Beyin sisi genellikle tersine çevrilebilir. İşte o zihinsel sisi nasıl ortadan kaldıracağınız ve tekrar kendiniz gibi hissetmeye nasıl başlayacağınız. 7-9 saat kaliteli uyku hedefleyin.
Uyku programınızı tutarlı tutun ve yatmadan hemen önce ekranlardan kaçının. Yapraklı yeşillikler, yağlı balık, meyveler, kuruyemişler ve tam tahıllar gibi beyin dostu yiyecekler yiyin. Şekeri ve işlenmiş abur cuburu azaltın.
Her zaman susuz kalmayın, hafif dehidratasyon bile odaklanmayı ve berraklığı etkileyebilir.
Egzersizleri atlamayın, düzenli egzersiz beyne giden kan akışını artırır ve iyi hissettiren kimyasallar salgılar. ruh halinizi ve bilişinizi iyileştirmek için. Farkındalığı, derin nefes almayı, günlük tutmayı veya biriyle konuşmayı deneyin.
Bazen zihinsel bir boşalma büyük bir fark yaratır. Bir seferde tek bir şeye odaklanın. Çoklu görev dikkati böler ve zihinsel pilinizi tüketir. Beyin sisi kalıcıysa, dikkat gerektiren altta yatan bir sağlık sorunuyla bağlantılı olabilir.
