Alzheimer’ın erken habercisi olabilir!

Bilim insanları, bilişsel gerilemenin başlangıcında nörolojik değişikliklerin yaygın olduğunu, ancak fiziksel değişikliklerin de bu süreçte önemli bir rol oynadığını vurgulamaktadır. Araştırmalar, fiziksel aktivite ile demans arasındaki karmaşık ilişkiyi incelemektedir. Özellikle denge ve yürüyüşteki bozulmalar, geç evre Alzheimer veya erken evre vasküler demansın işaretlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Demansın her vakasında semptomlar farklılık gösterebilir. Ancak bazı durumlarda, fiziksel belirtiler hafıza kaybından önce ortaya çıkabilmektedir. Bir çalışmada, yavaş yürüyen veya dengesi bozuk olan kişilerin, sonraki altı yıl içinde Alzheimer hastalığı teşhisi konma olasılığının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu değişiklikler, beyindeki hücrelerin ve sinirsel iletişimin yavaş yavaş bozulduğunun bir göstergesi olarak yorumlanmaktadır.

Denge Kaybına Dikkat

Denge kaybı, erken evre vasküler demansa da bağlı olabilir. Erken aşamalarda, hatta diğer demans semptomları gelişmeden önce bile, ayakta dururken veya yürürken dengeyi kaybetmek, Alzheimer geliştirme riskinin arttığını gösterebilir. 2016 yılında Amerikan Geriatri Derneği Dergisi’nde yayınlanan bir araştırma, yaşamın erken dönemlerinde baş dönmesi ve denge kaybı belirtilerinin, bireylerin yaşlandıkça Alzheimer’a yakalanma olasılığını artırabileceğini öne sürmüştür.

Bu, Neurology dergisinde yayınlanan ve düşmeye yatkın olmanın beyinde amiloid ve omurilik sıvısında tau proteininin birikmesine yol açabileceğini belirten önceki bulgularla da uyumludur. Bu proteinler, Alzheimer ve demans hastalarının beyinlerinde birikerek beynin öğrenme ve hafıza ile ilgili bölümlerine zarar verir.

Science Daily şöyle açıklamaktadır: “Tau birikimi, tau kinazlar adı verilen ve tau proteininin yanlış katlanıp kümelenmesine neden olan enzimlerin artan aktivitesinden kaynaklanır. Bu durum, nörofibriler yumakların oluşmasına yol açar.” Bu zararlı proteinlerin beyinde birikmesini durdurmanın kesin bir yolu yoktur, ancak bazı araştırmalar sağlıklı omega-3 yağlarının amiloid plaklarını azaltabileceğini göstermektedir. Ayrıca, beynin zararlı proteinleri boşaltması için yeterli zaman sağlamak amacıyla gece başına altı ila sekiz saat uyku almanın da olumlu etkileri olduğu belirtilmektedir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri ile Alzheimer Riski Azaltılabilir

• Dengeli Beslenme ve Fiziksel Aktivite: Akdeniz diyeti gibi sağlıklı beslenme düzenleri, beyin sağlığını destekleyebilir. Bol miktarda sebze, meyve, tam tahıllar, balık ve sağlıklı yağlar tüketmeye özen gösterin.
• Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde aerobik egzersiz yapmak, beyin sağlığı için önemlidir ve demans riskini azaltabilir.
• Zihinsel Egzersiz ve Sosyal Aktivite: Bulmacalar çözmek, kitap okumak, yeni beceriler öğrenmek ve zihinsel olarak aktif kalmak beyin fonksiyonlarını destekler. Ayrıca, sosyal ilişkiler kurmak ve sürdürmek de beyin sağlığına olumlu katkıda bulunur. Arkadaşlarınızla vakit geçirip sosyal etkinliklere katılmayı ihmal etmeyin.
• Yeterli Uyku ve Stres Yönetimi: Yeterli ve kaliteli uyku, beyin sağlığı için kritik öneme sahiptir. Uyku alışkanlıklarınızı düzenli ve sağlıklı tutmaya özen gösterin. Kronik stres, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Meditasyon, yoga veya derin nefes alma tekniklerini deneyerek stresinizi yönetebilirsiniz.
• Zararlı Alışkanlıkları Azaltma: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, Alzheimer riskini artırabilir. Bu alışkanlıklardan kaçınmak veya bunları sınırlandırmak oldukça önemlidir.

Düzenli Sağlık Kontrolü

Şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kolesterol gibi sağlık sorunlarını kontrol altında tutmak, beyin sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Doktorunuzun önerilerini takip edin ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmayı ihmal etmeyin.